afb. Farla & Van Mackelenbergh, 11 maart 1988
Van Lanschot Bankiers
architect: H.W. Valk ('s-Hertogenbosch)
Van Lanschot bankiers is vanaf 1875 aan de Hoge Steenweg gevestigd en verwierf in de directe nabijheid in de loop der tijd een aantal panden die door luchtbruggen met elkaar werden verbonden. Aan de voorzijde vormen drie gevels een interessant ensemble, aan weerszijden van de Ruyssche Poort. Het hoofdgebouw van de bank aan de Hoge Steenweg 27-31 werd na de Tweede Wereldoorlog verbouwd en is voorzien van drie nieuwe trapgevels. Hier is sprake van een eigenzinnige vorm van wederopbouw, geïnspireerd op Duitse en Vlaamse trapgevels. Verderop (Orthenstraat 1) stonden oorspronkelijk twee vijftiende eeuwse huizen, die in 1729 werden samengevoegd en lang als bierbrouwerij functioneerden. In 1922 is het geheel afgebroken en vervangen door het huidige grote pand met trapgevel. In 1967 werd het aan de bankvestiging toegevoegd. Orthenstraat 3 maakt sinds 1971 deel uit van het bankgebouw. |
In een advertentie in de krant van afgelopen zaterdag melden B. en W. het een en ander over het 'uitbreiden van een rijksmonument'. Opmerkelijk: behoort dan het enige jaren geleden bediscussieerde houten aanbouwtje bij de Sint Jan aan de Choorstraat ook tot het middeleeuwse monument? Bouwen wij dan zelf al direct 'oude' monumenten? Daaraan moest ik denken toen ik enige toeristen panden aan de Hoge Steenweg zag fotograferen. In augustus 1870 kocht Godefridus H.H. (Fried) van Lanschot het pand 'De Roos' aan de Hoge Steenweg, en ging er met zijn gezin wonen. Na de dood van zijn vader in 1874 vertrok hij niet naar het ouderlijk huis aan de Markt - waar ook de firma Van Lanschot gevestigd was - maar bleef in De Roos wonen. In 1880 kocht hij het ernaast gelegen pand De Zijde Spek en bracht toen het kantoor van de firma over naar de Hoge Steenweg. Tegelijkertijd beëindigde hij de goederenhandel en richtte de familie zich enkel op het bankiersbedrijf. Inderdaad: Van Lanschot is in 1737 begonnen als een handelaar in koloniale waren (koffie, thee en suiker) die zich pas later op de geldhandel is gaan toeleggen. Fried van Lanschot (1868-1935) is de eerste echte bankier in de familie. Zij zijn dus pas een eeuw bankier, al vierde men vier jaar geleden het 250-jarig bestaan.
In 1946 kocht Van Lanschot het derde pand aan de Hoge Steenweg aan: De Pijnappel. Vanaf dat jaar werden de drie panden van Van Lanschot aan de Hoge Steenweg gerestaureerd en inwendig verbouwd. Het middelste pand werd de hoofdingang en bevat daarnaast de centrale lokettenhal. In het linkerpand zijn bureau's voor de loketmedewerkers geplaatst. Deze verbouwing geschiedde onder leiding van architect H.W. Valk. Bij de samenvoeging van de drie verschillende panden ging men er van uit dat een cliënt eerder behoefte had aan vertrouwelijke dan aan een kille afhandeling van zijn zaken. Vandaar de sfeer in het gebouw, die eerder op discretie is gericht dan op efficiency.
Tot besluit van deze renovatie werden in 1954 de huidige voorgevels aangebracht. Architect H.W. Valk ontwierp veertig jaar geleden de huidige voorgevel van de bank van Van Lanschot, naar een voorbeeld uit het Belgische Brugge. Het leek voor deze gevel alsof de drie panden één geheel vormden. Het is dus een on-Bossche gevel die toen gebouwd werd. Maar inmiddels is zij zo vertrouwd geworden, dat zelfs Bosschenaren dat niet meer weten. Is het dan zo vreemd dat een toerist er zijn camera op richt? Als men deze voorgevel bekijkt, kan men zien dat de moderne cliënt inmiddels zijn geld 'uit de muur' kan halen, en kennelijk niet de behoefte meer heeft steeds gebruik te maken van het sfeervolle interieur.
|
? |
RedactieDe Gulden HopsackRosbeek (Nuth z.j.) |
|
1942 |
H.P.W. van Ravestijn, Jo SpierDe firma F. van Lanschot sinds 1737. Hoe twee eeuwen geschiedenis van de stad 's-Hertogenbosch en de Meierij zich weerspiegelen in haar lotgevallenFirma F. van Lanschot ('s-Hertogenbosch 1942) |
|
1943 |
F. de Josselin de JongGenealogie Van LanschotStichting Nederland's patriciaat ('s-Gravenhage 1943) |
|
1954 |
RedactieHet bankiershuis Firma F. van Lanschot. Anno 1737. 's Hertogenbosch - Eindhovens.n. (s.l. 1954) |
|
1956 |
H.F.J.M. van den EerenbeemtF. van Lanschot als intermédiaire tussen de Nederlandsche Handel-Maatschappij en de nijverheid in Noord-Brabant (1825-1846)Bijdragen tot de sociale en economische geschiedenis van het zuiden van Nederland 1. Centrale drukkerij (Nijmegen 1956) |
|
1962 |
RedactieDe balans van 225 jaar. Een korte schets van de geschiedenis van ons Huis, de ontwikkeling van het bedrijf in de laatste jaren, de balans per 31 maart 1962F. van Lanschot Bankiers (s.l. 1962) |
|
1972 |
F.G.G. GoversHet geslacht en de firma F. van Lanschot, 1737-1901Stichting zuidelijk historisch contact (Tilburg 1972) |
|
1975 |
RedactieDe Gulden HopsackMeijer Pers bv. (Amsterdam 1975) |
|
1984 |
Afdeling publiciteitWegwijs bij Van Lanschot. Hoofdkantoor 's-HertogenboschF. van Lanschot Bankiers ('s-Hertogenbosch 1984) |
|
1987 |
Ch.H.A. KuijpersVan Firma F. van Lanschot tot F. van Lanschot Bankiers N.V.. De gang van zaken vanaf 1945 tot hedenBankieren in Brabant in de loop der eeuwen. Stichting zuidelijk historisch contact (Tilburg 1987) 287-296 |
|
1987 |
J.J.M. SchipperIn gesprek met de heer J.C. van LanschotBank- en effectenbedrijf 1/2 (1987) 7-10 |
|
1987 |
Dr. Frans GoversHet Gewoel der Affairess.n. ('s-Hertogenbosch 1987) |
|
1988 |
G.R.M. MustertDe Bank Van Lanschot, 250 jaar jongNoord-Brabant 1 (1988) 35-36 |
|
1991 |
Henny MolhuysenVerhalen en legenden : Modern monumentBrabants Dagblad donderdag 25 juli 1991 (foto) |
|
1993 |
Charles JeurgensVan Lanschot, Brabanders in goede en slechte tijden. Familie-archief van Van LanschotNoordbrabants Historisch Nieuwsblad 6 (1993) 11-13 |
|
1994 |
Ch. Jeurgens, H. MeulenaarsInventaris van het archief van de familie Van Lanschot, 1294-1900 (1982)Rijksarchief in Noord-Brabant ('s-Hertogenbosch 1994) |
|
1995 |
G.J. van GurpKoopman seer vermaart. Godefridus en Franciscus van Lanschot 1767-1851. Het dagelijks leven van kooplieden en ondernemers in Nederlands.n. (s.l. 1995) |
|
1997 |
Astrid van Eerd, Lidewij de KoekkoekSchatkist van een bankier. Kunst en architectuur bij Van LanschotF. van Lanschot Bankiers N.V. ('s-Hertogenbosch 1997) |
|
1997 |
Frans Govers1737-1997. De polsslag van de tijd. Uitdaging en antwoord in 260 jaar F. van Lanschot Bankiers nvF. van Lanschot Bankiers ('s-Hertogenbosch 1997) |
|
1997 |
RedactieVan LanschotNederland's patriciaat 80 (1997) 182-227 |
|
2007 |
RedactieNieuw hart Van LanschotBrabants Dagblad vrijdag 6 juli 2007 |
1737 |
In dit jaar vestigt Cornelis van Lanschot zich in 's-Hertogenbosch waar hij zich eerst bezig zal houden met de handel van koloniale waren; later wordt hij bankier. Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch |
1939 |
Verbouwing. Architect H.W. Valk, 1939-1943. Bron: Hendrik Willem Valk 1886-1973, blz 203 |
|
1945 |
Verbouwing voorgevel. Architect H.W. Valk, 1945-1963. Bron: Hendrik Willem Valk 1886-1973, blz 203 |